Thầy Thích Chiếu Thông, sanh năm 1951 (59 tuổi), tại quận Một, TP.HCM. Cư ngụ tại Tam Hiệp, thành phố Biên Hoà, tỉnh Đồng Nai, hỏi 2 câu:
– Câu 1: Tôi xem quyển “Tu theo pháp môn nào của đạo Phật dễ giác ngộ”. Tôi thấy người tu theo Thiền tông không được dụng công tu hành, cớ sao Đức Phật nhờ ngồi thiền dưới cội Bồ Đề mới được thành đạo. Sự dụng công của Đức Phật thầy giải thích như thế nào?
– Câu 2: Các pháp tu Quán trong 37 phẩm trợ đạo, chẳng lẽ không sử dụng được pháp Quán nào sao?
Trưởng ban trả lời:
Câu 1: Thái tử Tất Đạt Đa ban đầu Ngài có bốn cái thắc mắc:
1- Con người từ đâu đến thế giới này?
2- Đến thế giới này để rồi bị sanh, già, bệnh, chết!
3- Khi còn ở nơi thế giới này, tranh giành, hơn thua, chém
giết với nhau, sau cùng rồi cũng phải lìa bỏ tất cả!
4 – Chết rồi sẽ đi về đâu?
Bốn cái thắc mắc ấy, ban đầu Thái tử Tất Đạt Đa tìm hỏi, học với tất cả những người có học vấn cao trong triều đình, nhưng không ai trả lời cho Thái tử thỏa mãn cả. Tiếp tục, Thái tử đi hỏi các vị tu theo Tiên đạo cao nhất, danh tiếng nhất, nhưng cũng không vị nào trả lời được. Sau khi Thái tử xuất gia, tức ra khỏi nhà, để tìm hiểu bốn thắc mắc nói trên. Ban đầu, Thái tử dụng công tu đạt được các thiền như:
1-Sơ thiền.
2- Nhị thiền.
3- Tam thiền.
4- Tứ thiền.
5- Thiền Phi phi tưởng.
6- Thiền Diệt tận định.
Tuy đã đạt đến các cảnh thiền như vậy, nhưng Ngài cũng không biết rõ bốn cái thắc mắc trên. Sau cùng, Thái tử tọa thiền để tâm vật lý của Ngài thanh tịnh, rỗng lặng, hằng tri, bỗng nhiên tâm Ngài phát sáng, thấy và biết rõ ràng tất cả những thắc mắc của Ngài, là nhờ đạt được pháp môn thiền này, nên Ngài gọi là “Như Lai Thanh tịnh thiền”. Là cái thiền định không dụng công, cứ để tự nhiên tâm vật lý thanh tịnh là phải.
Nói theo hiện nay, Đức Phật đã “phát minh” ra “công thức” tu thiền Thanh tịnh. Khi Ngài sắp lìa bỏ thế giới này, Ngài truyền thiền Thanh tịnh này lại cho ông Ma Ha Ca Diếp, làm Tổ sư thiền Thanh tịnh đời thứ nhất. Các đời Tổ sau truyền cho nhau pháp môn thiền Thanh tịnh này, các Ngài gọi là Thiền tông.
Sao gọi gọi là Thiền tông?
Vì pháp môn thiền này, các Tổ truyền cho nhau, có bài kệ truyền thiền hẳn hoi. Được truyền đúng theo qui cách mà Đức Phật đã dạy. Đặc biệt, có tập kệ Huyền ký mà Như Lai truyền lại cho hậu thế. Vì có dòng truyền riêng của nó, nên được gọi là Thiền tông. Các Tổ sư thiền truyền cho nhau, nên các Ngài gọi là Tổ sư thiền.
Chúng tôi xin nói rõ:
Pháp môn Thiền tông này, hiện chúng tôi chưa thấy ai thực hành. Tuy nhiên, hiện chúng tôi có nghe vài nơi giảng pháp môn này. Khi chúng tôi đến tìm hiểu, thì không phải Thiền tông, mà chỉ là thiền Tiểu thừa thôi, đôi khi các vị này có nói đến những danh từ Thiền tông, nhưng họ chỉ biết danh từ, chớ cốt tuỷ Thiền tông học họ không biết được.
Vì chỗ không biết được đó, nên những người đến nghe giảng, dù có nghe bao lâu cũng không giác ngộ được, chứ đừng nói chi là giải thoát.
Pháp môn Thiền tông học này, vị nào chỉ đạt được “Bí mật Thiền tông” thôi, giảng nói vài chương cú, người nào nghe mà quyết chí tìm đường giải thoát, tức khắc họ giác ngộ ngay.
Người tu pháp môn thiền Thanh tịnh này, không dụng công, mà chỉ cần biết 3 thứ như dưới đây:
1- Phật tánh là gì?
2- Tâm người là gì?
3- Tánh người là sao?
Nếu biết được 3 căn bản nói trên, thì người tu đã giác ngộ rồi, còn muốn giải thoát, chỉ cần “sử dụng và sống với tánh Phật” của chính mình là giải thoát.
Ngày xưa, Đức Phật đã tìm ra “công thức” giác ngộ và giải thoát, nếu chúng ta muốn giác ngộ và giải thoát như Ngài, thì chúng ta theo công thức của Ngài mà thực hành, chớ ngồi thiền làm chi chi mệt!
Giống như người ở thế giới này, các Nhà Bác học, họ muốn tìm ra nguồn điện. Ban đầu, họ không biết phải làm sao, nên họ mới tìm tòi, nghiên cứu, ngồi suy tư. Bây giờ, họ đã tìm ra được rồi, các người sau muốn sử dụng điện, cứ theo công thức của Nhà Bác học trước làm thì sẽ có điện, chứ không cần phải ngồi suy tư, tìm tòi hay làm những việc mà các Nhà Bác học trước đã làm.
Câu 2: Trong 37 pháp tu Quán, ai muốn tu chứng quả sinh diệt thì cứ tu. Đức Phật dạy, tu còn muốn chứng quả là còn nằm trong sáu nẻo luân hồi! Vì vậy, Đức Phật và các vị Tổ sư Thiền tông như sau: Ai muốn giải thoát, thì Chớ giẫm Như Lai vết đã qua!
Có nghĩa là, Như Lai bảo chúng ta đừng làm những gì mà Như Lai đã làm trước kia. Còn ai tu mà dùng bất cứ phương pháp gì để làm rung động lòng người, hay làm cho người chung quanh khen ngợi và thán phục, là còn nằm trong vòng xoáy cuốn hút của vật lý âm dương, nên phải bị đi luân hồi!
Trưởng ban nói tiếp:
– Cái bệnh người tu hiện nay là, vào chùa đính chùa, theo thầy dính với thầy, nên không giải thoát được.
ĐứcPhật dạy rõ:
– Các ông tu pháp môn giải thoát của ta, phải thực hiện 2 điều như sau:
1- Vị Thầy nào biết pháp môn giải thoát của Như Lai dạy, dù ông Thầy có đuổi các ông, các ông cũng cố bám ở lại nghe cho được pháp môn thiền Thanh tịnh này.
2- Còn ông thầy nào, không biết pháp môn thiền Thanh tịnh này, mà mời các ông ở lại nghe ông ta nói đạo của Như Lai, các ông đừng ở lại nghe, mà phải bỏ ra đi đừng thèm từ giả.
(Trích những câu hỏi Thiền tông – quyển 2 – Tác giả Nguyễn Nhân)